Stichting restauratie en educatie Steenfabriek Vogelensangh

Aan het eind van de industriële revolutie schieten de steenfabrieken langs de Waal als paddenstoelen uit de grond. Ook in Deest wordt een steenfabriek opgericht: Waalsteenfabriek Vogelensangh opent zijn deuren in 1919.

De start van steenfabriek Vogelensangh is niet gelijk een succes. Al snel na de Eerste Wereldoorlog beland Nederland in een recessie en de vraag naar stenen neemt af. Loonverlagingen zorgen voor stakingen op de steenfabrieken in Deest.

De eerste helft van de vorige eeuw is een tijd van snelle industriële vooruitgang. Steenfabriek Vogelensangh moet mee in de vaart der volkeren en het aloude handwerk wordt stukje bij beetje vervangen door machinale arbeid.

Nog geen zeven jaar na opening van de steenfabriek slaat het noodlot toe. Wanneer de grote rivieren overstromen komt ook Vogelensangh in Deest onder water te staan met grote schade tot gevolg.

De crisisjaren waren pittig, maar daarna trekt de economie flink aan. Tijd en geld voor nieuwe investeringen! In korte tijd wordt de fabriek vergroot en een spoorlijntje aangelegd voor het vervoer van klei en stenen.

De Tweede Wereldoorlog start voor Steenfabriek Vogelensangh al in 1939 omdat het Land van Maas en Waal onderdeel wordt van de Nederlandse defensielijn: de Maas-Waalstelling.

Hoe langer de bezetting duurt, hoe lastiger het wordt om te blijven produceren. Uiteindelijk valt steenfabriek Vogelensangh helemaal stil. Er worden geen stenen meer geproduceerd.

Het Land van Maas en Waal wordt met de zuidelijke Nederlanden eerder bevrijd. Maar vooralsnog betekent dat in september 1944 en daarna voor Steenfabriek Vogelensangh geen verbetering: de fabriek komt midden in de vuurlinie te liggen!

Na de bevrijding van de rest van Nederland komt de economie relatief snel op gang. Er is veel beschadigd en er moet veel worden herbouwd. Werk aan de winkel voor de steenfabrieken! Steenfabriek Vogelensangh breidt uit.

Na een flink aantal mooie jaren breken ook weer zwaardere tijden aan. Kan de oude fabriek de concurrentie van moderne steenfabrieken nog wel aan? De eigenaren denken van wel en investeren in een verlenging van de oven.

In 1987 gaat het mis. Na vijf slechte jaren is de koek op en is het faillissement onvermijdelijk. De nieuwe eigenaar wil niet meer investeren in de verouderde steenfabriek en Vogelensangh moet dicht.

Begin 1988 verbaast Steenfabriek Vogelensangh vriend en vijand door het bericht dat de fabriek tóch doorgaat. Hoe is dat mogelijk?

Als Rivierenland in 1995 opnieuw bedreigd wordt door het water van de Waal, is het alle hens aan dek voor steenfabriek Vogelensangh. Het hele gebied wordt geëvacueerd, maar het vuur moet blijven branden!

De millenniumwisseling is een belangrijk jaar voor steenfabriek Vogelensangh. Niet alleen nemen zonen Marcel en Han Arts van der Zanden de leiding van de fabriek over van hun vader Geert, ook wordt de fabriek op de rijkslijst van monumenten geplaatst.

Na enkele goede jaren wordt het toch opnieuw lastig voor de steenfabriek. Als een wereldwijde economische recessie aanbreekt is de bouw het eerste slachtoffer en stagneert de vraag naar stenen.

Nog meer problemen ontstaan in 2003 als uit een bouwkundig rapport onomstotelijk blijkt dat de fabriek er slecht aan toe is: een restauratie is hard nodig.

In 2012 valt het lot naar de goede kant voor Steenfabriek Na intensief lobby-werk van de gemeente Druten en bezoeken van statenleden aan de fabriek trekt de Provincie Gelderland op 23 november 2012 de portomonnee. De restauratie kan beginnen.

Op 14 maart 2013 wordt Stichting Restauratie en Educatie Steenfabriek Vogelensangh opgericht. De Stichting heeft als doel om de oude steenfabriek geheel in volle glorie te herstellen.